امام موسی کاظم(ع)؛ اسوه بردباری و حافظ اسلام راستین

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان مرکزی؛ دوره امامت امام کاظم (ع) از دوره های سخت تاریخ امامت است. در این دوره امام با دو مشکل مواجه بود، یکی از این مشکلات ارتباط مستقیم با حاکمیت نامشروع خلفای عباسی بود. مشکل برخورد با خلفا و مقابله با تبلیغات مسموم و اقدامات کینه توزانه آنها همواره به عنوان مشکل اساسی شیعه وجود داشت.

ولی مشکلی که امام کاظم(ع) در دوره امامت خویش با آن روبرو بود مشکل درونی شیعیان در این زمان بود. این مشکل درونی انشعابی بود که در این دوره در میان شیعیان به وجود آمده بود و از این نظر اتحاد و یکپارچگی شیعیان در معرض خطر قرار داشت.

در اثر همین افتراق، گروهی در اثر پاره ای عواملی درونی و بیرونی به امامت اسماعیل که یکی از فرزندان امام جعفر صادق(ع) بود و در زمان حیات پدر بزرگوارش فوت کرده بود، قائل شدند و اسماعیلیه نام گرفتند. گرچه پیدایش این فرقه موجب بزرگترین انشعاب در میان شیعیان بود ولی امر انشعاب به همین مورد محدود نگشت و گروه های دیگری نیز ظاهر شدند.

اوضاع و احوالی که به دلیل انشعاب در میان شیعیان به وجود آمده بود موجب شد رهبر شیعیان با دشواری خاص مواجه شود، اما امام کاظم(ع) با علم و تدبیر امامت، جامعه شیعه را سامان بخشید، این ساماندهی آن گونه کارساز و مؤثر واقع شد که نه تنها شیعیان موفق شدند بر مشکلات داخلی غلبه کنند بلکه به رسالت سیاسی و دینی خویش نیز توجه کردند و چون گذشته به استمرار راستین اسلام و مبارزه با خلفا پرداختند.

دشمنی خلفای عباسی با امام کاظم(ع) زمانی بیشتر شد که آن امام بزرگوار به طور علنی مخالفت خویش را با خلفا آشکار کرد و آنها را متوجه می نمود که حکومت و رهبری جامعه از آن ائمه شیعه است و خلفای عباسی غاصب هستند، البته یکی از ویژگی های امام در مقابل تمام سختی ها و فشارها، خودداری بود که خشم را فرو می خورد و هرگز به واسطه ناملایمات سخنی و حرکتی نسنجیده که برخواسته از خشم وی باشد، از آن امام سرنزد و به همین علت نیز به کاظم(فروخورنده خشم) شهرت یافت.

مهمترین محور تبلیغاتی عباسیان به ویژه هارون الرشید این بود که می خواستند به مسلمانان وانمود کنند وارث به حق رسول اکرم، عباسیان هستند و در نتیجه رهبری حکومت اسلامی باید در دست آنان باشد. امام کاظم(ع) در برابر این تبلیغات گمراه کننده عباسیان به شدت ایستاد و در این باره روشنگری کرد.

یکى از ویژگی هاى مهم حکومت اسلامى، اجراى حدود، بدون هیچ ملاحظه ‏و مسامحه است. امام کاظم(ع) در مورد اجراى حدود می فرماید: منفعت ‏اقامه حد براى خداوند در روى زمین از بارش چهل روز باران بیشتراست و اینکه در قرآن آمده است: "یحیى الارض بعد موتها "(خداوند زمین مرده را زنده می کند). منظور زنده کردن به وسیله قطرات‏ باران نیست، بلکه منظور این است که خداوند مردانى را در روى ‏زمین برمی گزیند تا عدالت را بر پا دارند و با اقامه عدل، زمین‏ را زنده کنند.

عدم سازش بر سر اصول، مبارزه با کاخ نشینى، مبارزه با عوام فریبى هارون، مبارزه با ترویج افکار باطل، مبارزه با لهو و لعب از اهم فعالیت های امام موسی کاظم(ع) بود. مبارزات توقف ناپذیر و کوبنده آن حضرت سبب شد هارون برای مقابله با خطراتی که از این ناحیه خلافتش را تهدید می کرد امام را زندانی کند و سپس با حیله آن بزرگوار را به شهادت برساند.