دیدار بهاری جامعه قرآنی استان مرکزی برگزار شد/ایکنا؛ ابزار قدرت مطالبه‌گری فعالان قرآنی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان مرکزی؛ محسن مرادی، رئیس جهاد دانشگاهی استان در این مراسم ضمن خیرمقدم به مهمانان این نشست، ابراز امیدواری کرد این دیدار آغازی بر حرکت جهاددانشگاهی استان مرکزی به سمت دستیابی به اهدافی باشد که در حوزه خبرگزاری ایکنا دنبال می‌شود.

وی افزود: یکی از فعالیت‌های شاخص جهاد دانشگاهی در حوزه قرآن، راه‌اندازی خبرگزاری ایکنا بوده است. این رسانه به عنوان اولین خبرگزاری تخصصی قرآن در حال فعالیت است و اخبار آن به ۲۲ زبان زنده دنیا ترجمه می‌شود و با زیرساخت‌های جدیدی که در خصوص این خبرگزاری ایجاد شده امید است امسال سال پرباری در حوزه فعالیت‌های قرآنی جهاد دانشگاهی باشد.

مرادی گفت: مهمترین رسالت خبرگزاری ایکنا بازتاب اخبار قرآنی و مطالبه‌گری در این عرصه است و اینکه بتواند در راستای رفع موانع حرکت در عرصه قرآنی ایفای نقش کرده و در راستای ترویج آموزه‌های قرآنی و اطلاع‌رسانی فعالیت‌های قرآنی اقدام کند. در استان مرکزی نیز درصدد هستیم که با برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی با موضوعات تخصصی به خروجی‌هایی برسیم که خوراک‌هایی برای مطالبه‌گری توسط این رسانه در فضای قرآنی استان را حاصل کند.

وی با اشاره به تجربه موفق برنامه محفل، اظهار کرد: فعالان قرآنی باید به کمک خبرگزاری ایکنا بیایند و از این رسانه به عنوان ابزار قدرت در مسیر مطالبه‌گری بهره برده و به اعتلای فضای قرآنی استان کمک کنیم.

ضرورت مخاطب‌شناسی در ارائه آموزه‌های قرآنی

حجت‌الاسلام مرتضی شیرازی، فعال قرآنی استان مرکزی نیز در این نشست با اشاره به موضوع مهجوریت قرآن اظهار کرد: جلسات قرآنی که در سطح شهر و در مساجد برگزار می‌شود نتوانسته‌اند آنگونه که باید جذب‌کننده مردم باشند. 

وی افزود: ما هفت سال پیش جلسات تفسیر قرآن را با حضور دو نفر آغاز کردیم و امروز به جایی رسیده‌ایم که حدود ۴۰۰ نفر عضو ثابت داریم و فایل ضبط شده جلسه را نیز برای ۷۰۰ مخاطب علاقمند ارسال می کنیم. حتی افراد علاقمندی در استان اصفهان خواهان دریافت این فایل ها هستند که این میزان علاقمندی در افراد از اقشار مختلف نسبت به حضور در این جلسات یا دریافت مطالب آنها، نشانگر تاثیرگذاری این جلسات تدبر در آیات قرآن و موفق بودن این اقدام است.

شیرازی افزود: تجربه این هفت سال نشان می دهد یکی از علل رشد این جلسات و افزایش علاقمندان به حضور در آنها، ساده‌گویی مطالب بوده است. بیان مطالب به شیوه بسیار تخصصی، مناسب چنین مجامعی که اقشار مختلف مردم در آن حضور دارند نیست چرا که علاوه بر سنگین بودن مطالب می‌تواند برای عموم خسته‌کننده بوده و آنان را از حضور در این مجالس منصرف کند.

وی با تاکید بر لزوم تسلط استاد در بیان مطالب و موضوعات قرآنی با شیوه قابل درک برای عموم افزود: اگر اساتید به این مسئله توجه نکنند و قدرت بیان نداشته باشند یا مخاطب‌شناسی درستی انجام ندهند، خود به یکی از علل مهجوریت قرآن بدل خواهند شد.

این فعال قرآنی، ارائه تفسیر موضوعی را از دیگر علل موفقیت جلسات تدبر در قرآن عنوان کرد و افزود: در این جلسات، آیاتی مورد بحث و تفسیر قرار می‌گیرد که برای مخاطبان کاربردی باشد و دغدغه های نسل امروزی را برطرف کند. 

وی با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های موجود در حوزه فعالیت‌های قرآنی، آشنایی مدرسان قرآن با مخاطب و بویژه نسل زد است گفت: مدرسان قرآن باید به شیوه امروزی‌تری با مخاطبان ارتباط برقرار کنند چراکه شیوه‌های سنتی تدریس قرآن و آموزه‌های قرآنی پاسخگوی نیاز مخاطب امروز بویژه نسل جدید نیست. باید سبک‌های جدید بیان آموزه‌های قرآنی را نیز بررسی و از آنها استفاده کرد. 

مصادیق برکت برای مردم تبیین شود

حجت‌الاسلام ملکیان دیگر فعال قرآنی استان نیز یکی از موضوعات مهم مورد نیاز جامعه را توجه به مفهوم «برکت» عنوان کرد و افزود: همگی ما بدنبال تحقق برکت در زندگی خود هستیم و قرآن نیز به این مهم پرداخته است. در قرآن کریم کلمه برکت برای توصیف این کتاب الهی استفاده شده و در واقع قرآن کریم مصداق برکت دانسته شده است، بر این اساس باید بررسی کرد که برکت قرآن در چیست.

وی با بیان اینکه شب قدر و باران نیز در قرآن مایه برکت عنوان شده اند، افزود: حضرت عیسی(ع) نیز در قرآن مایه برکت معرفی شده‌اند و بر این اساس، دیگر پیامبران خدا، اولیای الهی و حضرت زهرا(س) نیز مایه برکت هستند. این موارد باید مورد بحث قرار بگیرد و برای مردم تبیین شود. 

نگاه خوبی به فعالیت‌های قرآنی وجود دارد

رحیم طاهری دیگر فعال قرآنی استان نیز در این جلسه با بیان اینکه نوآوری‌هایی را در روش‌های تدریس قرآن در برخی ارگان‌ها  در دست اجرا دارم که بسیار موفق بوده است، افزود: انتقاداتی به کتاب‌های درسی در تمام مقاطع در خصوص شیوه‌های آموزش وجود دارد و اهداف اصلی که باید در شیوه‌های آموزش در این مقاطع دیده شود، دنبال نشده و باید به این مسئله پرداخته شود. 

وی همچنین گفت: بعد از راه‌اندازی مجمع قرآنیان، همبستگی و هم‌افزایی جامعه قرآنی اراک بسیار بهتر از گذشته شده و با حضور جوانان قدم‌های بسیار خوبی نیز برداشته شده است، البته باید به رفع انتقادات و انجام اصلاحات در این حوزه نیز بپردازیم ولی در مجموع، امروز نگاه بسیار خوبی به فعالیت‌های قرآنی وجود دارد.

لزوم وجود سازمان واحد قرآنی در کشور

محمد شریفی قاری برجسته قرآن نیز در این جلسه با بیان اینکه ما سازمان واحد قرآنی در کشور که برنامه‌های قرآنی و بودجه‌های قرآنی را پوشش دهد نداریم و هر سازمان یا نهادی تلاش می‌کند در این حوزه پرچمداری کند، گفت: از سوی دیگر، نگاه اداری به حوزه کار قرآنی و فرهنگی وجود دارد و به همین جهت کار قرآنی در کار اداری حل شده است و از آنجاکه مسئولان ادارات اکثرا قرآنی نبوده و تفکر اداری کلاسیک دارند تلاش می‌کنند که کار قرآنی را رفع و رجوع کنند و فقط بگویند کاری انجام شده و آنرا مستند کنند. 

وی با بیان اینکه در این شرایط، وضعیت سازماندهی قرآنی ما دچار مشکل بزرگی است به طوری که هر اداره‌ای جداگانه و با کیفیت‌های مختلف در این حوزه کار می‌کند و برخی کارها هم اصلا کیفیت ندارند، افزود: چنین اداره‌ای برای اینکه کار را به انجام برساند به گروه ها یا مجموعه‌هایی رجوع می کند که به نوعی پیمانکارهای قرآنی هستند و نوعی منفعت‌طلبی در برخی فعالان قرآنی شکل گرفته که باعث شده است کاری که در نهایت انجام می‌شود رنگ خدایی نداشته باشد و افراد در مسیر انجام کار بیشتر به فکر کسب پست و مقام یا پول هستند و این رویکردها باعث می شود که برکت از کار قرآنی گرفته شود و طبیعی است که انعکاس این ریزش برکت را در مخاطبان اینگونه برنامه‌ها نیز ببینیم. 

شریفی اظهار کرد: این رویکرد عملکردی منفعت‌طلبانه متاسفانه در برخی موارد وجود دارد، هرچند برخی افراد بدنبال پول هم نبوده و بدنبال پست و جایگاه هستند. اتفاق بدی که در روند چنین اقداماتی رخ می‌دهد کنار گذاشتن شیوه نامه و همراهی برخی فعالان قرآنی با برگزارکنندگان ناآشنا با برنامه‌های قرآنی است که بدنبال رفع و رجوع نواقص کار خود هستند و اینجاست که شان قرآن پایین آورده می‌شود. گزارشی که از این اقدام تهیه می‌شود نیز ممکن است خلاف واقع باشد، ولی با ادعای انجام اقدامات قرآنی، برای مراجع بالادست و توسط آنها در ادامه خدمت مقام معظم رهبری، ارسال می‌شود و متاسفانه راستی‌آزمایی‌ها نیز به درستی انجام نمی‌شود و کمک‌کننده نیست. 

وی اظهار کرد: دلیل اینکه ما در استان مرکزی در حوزه قرائت خروجی مطلوبی نداریم این است که می خواهیم با کسانی که خوب کار نمی‌کنند کنار بیاییم و اسم کار را هم کار قرآنی می‌گذاریم.

این قاری قرآن، همچنین بر لزوم انجام کار چند رسانه‌ای در حوزه فعالیت‌های قرآنی تاکید کرد و افزود: می‌توان از ظرفیت موجود در این شهر و استان استفاده کرد و یک اقدام با کیفیت و چند جانبه در بخش‌های مختلف همچون مفاهیم، تفسیر، قرائت و حفظ انجام داد تا هم تصاویر زیبا و اثربخش تولید شود و هم انگیزه طولی ایجاد شود که در نتیجه آن، مخاطبان پیگیر جلسات بعدی باشند و محبتی بین اساتید و مخاطبان جلسات ایجاد شود و در نهایت در این مسیر سیر الی‌الله و بیداری فطرت اتفاق بیفتد ولی تا زمانی که فاصله‌ها وجود دارند این اتفاقات رخ نمی‌دهد. 

وی با تاکید بر اینکه ما فرصتی نداریم، گفت: هم خیلی از نسل جوان فاصله گرفته‌ایم و هم ممکن است در شرایط آخرالزمان باشیم و اگر با همین شیوه جلو برویم موفقیتی حاصل نخواهد شد، هرچند امید را نباید از دست داد و هر لحظه می‌توان کار را آغاز کرد و به موفقیت رسید.

شکاف‌هایی در میان جامعه قرآنی اراک ایجاد شده است

حمید احمدی دیگر فعال قرآنی استان نیز با بیان اینکه هیات امنای مساجد ما که باید پایلوت امور قرآنی باشند، هیات امرا شده‌اند، گفت: باید قدر جلسات ارزشمند قرآنی که در این شهر برگزار می شود را دانست. چرا وقتی یکی از فعالان عرصه قرآن در این شهر کلاس رایگان تفسیر و تدبر در قرآن برگزار می‌کند و اقشار مختلف مردم از پزشک و استاد دانشگاه تا فعال قرآنی و دانشجو مشتاقانه پای صحبت او می‌نشینند، مکان را از چنین جلسه‌ای گرفته و درب مسجد را قفل می‌کنند در حالی که باید پای درس این اساتید نشست و آموخت.

وی همچنین با اشاره به فعالیت مجمع قرآنیان اراک و با بیان اینکه این مجمع بزرگترین شکاف را در جامعه قرآنی اراک ایجاد کرده است، اظهار کرد: به عنوان کسی که بازرس قانونی این مجمع و منتخب مجمع عمومی بوده، به این مجمع ایراداتی را از نگاه بازرسی وارد می‌دانم. این مجمع یک موسسه قرآنی زیر نظر سازمان تبلیغات است و در اراک چندین موسسه از این دست وجود دارد، پس تمام حوزه قرآنی این شهر را نباید به این موسسه محصور کرد. 

احمدی اظهار کرد: به علت فشارهای وارده از سوی شورای مرکزی مجمع قرآنیان اراک و عدم توجه آنان به ایرادات و تذکرات بازرسی در چارچوب اساسنامه، از بازرسی و ادامه عضویت در این مجمع کناره‌گیری کردم و پیش از کناره‌گیری طبق اساسنامه به عنوان بازرس درخواست برگزاری مجمع عمومی برای رسیدگی به برخی اتفاقات رخ داده در شورای مرکزی کردم که با کارشکنی شورای مرکزی مواجه شدم.

وی با تاکید بر اینکه در فضای قرآنی اراک دغدغه و چالش و مشکل زیاد است، افزود: شورای مرکزی مجمع قرآنیان حق ندارد برای فعالان قرآنی تصمیم‌گیری کرده و از امتیازات استفاده کند. 

فضای آموزش قرآن کریم نیازمند شایسته‌سالاری 

سید محمد سجادی، از فعالان قرآنی استان نیز با بیان اینکه قرآن متعلق به همگان است ولی سوال اینجاست که آیا توده مردم در حوزه آموزش قرآن مورد توجه قرار گرفته‌اند؟ گفت: دشمن روی این حوزه کار کرده و کار می‌کند و در چنین شرایطی، مربیان قرآن کجا دیده می‌شوند. 

وی با تاکید بر اینکه عده ای نگاه مادی به حوزه آموزش قرآن دارند، گفت: از یک سو معلمان ما ضعیفند و ترتیل‌خوانی آنها ایراد دارد و از سوی دیگر در آموزش قرآن در موسسات، فامیل بازی و پارتی بازی شکل گرفته است، در حالی که در این عرصه باید از اساتید استفاده کرده و به شایسته‌سالاری توجه کرد.

سجادی عدم حمایت از نسل جدید، آمارگرایی، موازی‌کاری و ندانم‌کاری را از چالش‌های موجود در فضای قرآنی دانست و افزود: ارزش‌سالاری به جای فامیل‌بازی، جذب نیروهای انسانی فنی متخصص قرآنی، آگاه کردن والدین و تشکیل سازمان قرآنی، حمایت و تشویق قرآن‌آموزان تازه کار و تقدیر از جوانان نخبه  قرآنی کشور، حمایت از موسسات قرآنی و تربیت مربیان توانمند برای تامین نیاز موسسات به نیروی آموزش دیده و شایسته از راهکارهای رفع مشکلات موجود است.

قیمت‌های گزاف آموزش قرآن 

شیما مهرآبادی حافظ قرآن کریم نیز در این جلسه با اشاره به اهمیت برگزاری محافل قرآن کریم اظهار کرد: اینگونه محافل برای آقایان برگزار می‌شود ولی برای بانوان محافل قرآنی وجود ندارد یا بستر برگزاری آنها فراهم نمی‌شود. لازم است بستر برگزاری چنین محافلی در مکان‌های عمومی همچون مصلی و مساجد شاخص شهر برای بانوان ایجاد شود و عموم بانوان بتوانند در این محافل شرکت کنند چراکه احتمال تاثیرگیری در این اماکن بیشتر است. 

وی، همچنین به مسئله مادی‌گرایی در میان برخی فعالان قرآنی در حوزه آموزش اشاره کرد و افزود: متاسفانه این مشکل وجود دارد و برخی اساتید قیمت‌های گزافی را برای آموزش طلب می‌کنند. حمایت مالی از اساتید در راستای برگزاری رایگان کلاس‌های آموزشی، در راستای تربیت قرآن‌آموزان در رفع این مشکل، کمک کننده خواهد بود.

وجود گسل عمیق بین فعالان قرآنی و توده مردم 

علیرضا طاهری دیگر فعال قرآنی استان مرکزی نیز در این جلسه با بیان اینکه نگاهی به فضای قرآنی کشور نشانگر وجود گسل بسیار عمیقی بین فعالان قرآنی با توده مردم است افزود: با نگاهی به فضای موجود در میان فعالان قرآنی نیز متوجه مسائل درونی زیادی در این فضا می‌شویم. در واقع متاسفانه در فضای قرآنی موجود، برخی حتی نمی‌توانند یکدیگر را تحمل کنند چه رسد به اینکه در جامعه فرهنگ‌سازی کنند. 

وی اظهار کرد: برنامه محفل توده مردم را مخاطب قرار داده و علیرغم انتقاداتی که به آن وارد می‌دانم توانسته مردم را به خود جذب کند و برای اولین بار است که یک برنامه قرآنی به چنین دستاوردی رسیده و پربیننده‌ترین برنامه سال هم شده است ولی در شهرستان‌ها و برای مثال در اراک غیر از جزء‌خوانی صدا و سیما عملا فضای قرآنی، هیچ ارتباطی با توده مردم پیدا نکرده است و در واقع ما هیچگونه خروجی در این زمینه نداشته‌ایم یا اگر بوده بسیار ضعیف بوده است.

طاهری با تاکید بر اینکه شهرستانها باید بسیار جدی‌تر در این حوزه عمل کرده و فضای بسیار متفاوتی را ایجاد کنند، گفت: اراک بیش از ۶۰۰ هزار نفر جمعیت دارد ولی مجموع افرادی که در جلسات قرآنی در ۱۵ سال اخیر دیده‌ام به ۲۰۰ نفر هم نمی‌رسد که چند صدم درصد جمعیت اراک است و همین چند صدم درصد هم مسائل درونی مختلفی با یکدیگر دارند.

وی اظهار کرد: ما عملا برنامه‌ای که مطابق نظر و سلیقه جامعه باشد نداشته‌ایم و در واقع سلیقه مخاطب را کنار گذاشته‌ایم افزود: دغدغه جامعه قرآنی استان هیچگاه تولید برنامه ای منطبق بر ذائقه مردم نبوده و همواره از یک نگاه بسته به مردم و برنامه‌ها نگاه کرده‌ایم و باید این نوع نگاه را تغییر دهیم . 

طاهری اظهار کرد: جامعه قرآنی همچنین باید با پرهیز از اختلافات و کوچک شمردن آنها در مسیر توسعه فعالیت‌های خود مطابق با ذائقه مردم حرکت کند. گرچه این اختلافات باید رفع و موارد باید اصلاح شود اما در مجموع، این اختلافات دست و پاگیر و بی‌ارزش باید کنار گذاشته شوند.

لزوم بازنگری در روش‌های آموزش قرآن

مجتبی رفیعی از فعالان قرآنی استان مرکزی نیز با بیان اینکه ما در حوزه جذب و آموزش قرآن مشکل داریم، گفت: به نظر می‌رسد در حوزه آموزش نیازمند بازنگری هستیم. باید ببینیم پیامبر خدا با اولین مخاطبان آموزه‌های قرآنی چگونه رفتار می‌کردند که فرد هم عامل به قرآن، هم مانوس با قرآن و هم حافظ قرآن می‌شده است. 

وی افزود: اگر قرار باشد جامعه‌سازی قرآنی انجام دهیم و قرآن را با همه لوازمش در جامعه منتشر کنیم باید از انس با قرآن آغاز کنیم. بررسی وضعیت موجود نشان می‌دهد که ما در حوزه آموزش، حلاوت قرآن را به مردم نچشانده‌ایم و به همین دلیل باید در آموزش تجدیدنظر کنیم. اگر آموزش بازبینی شود می توان انس با قرآن را در میان مردم ایجاد کرد.

وحدت در میان فعالان قرآنی تقویت شود

حمید قاسمی فعال حوزه رسانه نیز در این جلسه گفت: در کنار خیزش‌ها باید به رویش‌ها نیز اشاره کرد. جامعه قرآنی استان مرکزی ظرفیت بسیار خوبی دارد و ما قاریان بسیار خوبی را تحویل جامعه قرآنی کشور داده‌ایم و در سپهر قرآنی کشور در رشته‌های حفظ، تفسیر، ترجمه و ... افتخارات بسیاری توسط فعالان قرآنس استان مرکزی حاصل شده است.

وی با اشاره به دغدغه‌ها و رنجش‌های موجود در جامعه قرآنی اراک اظهار کرد: امید است با تحمل یکدیگر از روحیه لجاجت فاصله گرفته و اجازه دهیم که سلیقه‌های مختلف وارد میدان شوند و رفتارهای سلیقه‌ای کنار گذاشته شود. باید وحدت در میان فعالان قرآنی تقویت شود چراکه ما از کتابی سخن می‌گوییم که دعوت‌کننده به وحدت است.

گفتنی است؛ در پایان این دیدار با تقدیم هدایایی توسط جهاددانشگاهی استان مرکزی از حضور جامعه قرآنی استان در این نشست قدردانی شد.