روز بهره وری و بهینه سازی مصرف/همیشه راه بهتری وجود دارد

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان مرکزی؛ در تعریف مفهومی بهره وری عبارت است از استفاده مطلوب، موثر و بهینه از همه لحظه ها، مجموعه امکانات، ظرفیت ها، پتانسیل ها، سرمایه ها، نیروها و منابعی است که به انسان برای رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه کمک می کند.

روز بهره وری و بهینه سازی مصرف، بهانه ای برای تکرار اهمیت استفاده مؤثر و مطلوب از زمان، امکانات، سرمایه، فرصت ها و نیروی انسانی در جهت تولید، بهینه سازی مصرف و در نتیجه ، رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه اقتصادی و اجتماعی در جامعه است.

بهره وری در لغت معنای بهره بر، سودبرنده و کامیاب و همچنین به مفهوم راندمان و بازده است. در تعریف مفهومی بهره وری؛ استفاده مطلوب، موثر و بهینه از همه لحظه ها، مجموعه امکانات، ظرفیت ها، پتانسیل ها، سرمایه ها، نیروها و منابعی است که به انسان برای رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه کمک می کند. در واقع انسان با بیشترین استفاده از کمترین امکانات به بهره وری بالایی دست می یابد.

 ضرورت بحث بهره وری

بهره وری می تواند بیشترین استفاده از کمترین امکانات و منابع در راه رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه زندگی انسان باشد. اگر می خواهیم در دنیای پر رقابت امروزی، رونق اقتصادی، اجتماعی و زندگی بهتری داشته باشیم، لازم است به بهره وری بالایی برسیم؛ زیرا ایستادگی و تداوم حیات در صحنه جهانی، سرعت و دقت افزون تری می طلبد.

با توجه به آنکه در سه دهه اخیر، شاهد تحول های بزرگ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از جمله انقلاب، جنگ، توطئه های استکبار جهانی و همچنین بلایای طبیعی متعدد بوده و فرصت های بسیاری را از دست داده ایم، باید برای جبران ویرانی ها، گرفتاری ها و رفع تنگناهای موجود، زمان را به همراه حفظ کیفیت و کمیت به بند کشیم. البته این مسئله جز با توجه به اصل بهره وری، شدنی نیست، وگرنه رقابت های آینده، طومار هر کشوری را در هم خواهد پیچید.

در حال حاضر، در برخی کشورهای توسعه یافته با وجود محدودیت منابع، سرمایه گذاری های فراوانی در راه بهبود بهره وری در سطح ملی، منطقه ای، بخشی، سازمان ها، مؤسسه ها و حتی افراد انجام می گیرد. آنان پیشرفت روزافزون خود را مرهون توجه به اصل بهره وری می دانند.

اهداف بهره وری

از اهداف مهم بهره وری می توان به کاهش هزینه، افزایش تولید و خدمات، افزایش کیفیت و استفاده بهینه از زمان اشاره کرد. بهره وری بدون ارتقای کیفیت، امری بیهوده است. افزایش کیفیت می تواند شامل بهبود امور مادی نظیر تولید کالا و خدمات و بهبود شرایط کار، و امور معنوی مانند بهبود شیوه زیستن، عبادت و اجرای احکام الهی باشد. در اسلام به افزایش کیفیت توجه ویژه ای شده است، به گونه ای که خداوند در آیات نورانی قرآن کریم، بارها انسان را به انجام بهترین ها دعوت می کند.

از دیگر اهداف مهم بهره وری، کاهش هزینه است. دین مبین اسلام در موارد فراوانی به مؤمنان سفارش می کند از منابع در اختیارشان درست استفاده کنند تا با پیش گیری از خسارت های احتمالی، هزینه ها را کاهش دهند. اسلام با سفارش به استفاده معتدل از منابع، می خواهد از اسراف که هزینه فراوانی به افراد تحمیل می کند، جلوگیری کند تا هزینه های اضافی، در موارد ضروری تر و مهم تر به کار گرفته شود.

مفاهیم، نکات و پیام‌های بهره ‌وری

1- به لحاظ عدم آگاهی کامل افراد جامعه از مفاهیم بهره ‌وری برداشت‌ های نادرستی بعضاً از بهره وری و بهبود آن می‌شود، بطور مثال عده‌ای بهره‌ وری را به ‌عنوان سخت‌ تر کار کردن می‌دانند در صورتی ‌که معنا و مفهوم بهره ‌وری در ارتباط با کار کردن چیز دیگری است. بهره ‌وری را می‌ توان هوشیارانه و آگاهانه ‌تر کار کردن بیان کرد نه سخت تر کار کردن.

2- اگر سازمانی بخواهد به بهبود بهره ‌وری مستمر و پایدار دست یابد باید برای بهره ‌وری و بهبود آن اهمیت استراتژیک قائل شود و به بهبود بهره ‌وری به عنوان یک فرایند مدیریتی نگاه کند. چون فرایند مدیریتی، فرایندی مستمر، پیوسته و پایدار بوده و هنگامی ‌که شکل گرفت به طور مداوم و لاینفک به عملکرد سازمانی تبدیل می‌شود و برخلاف برنامه به یک دوره زمانی خاص محدود نمی ‌شود.
 

3- بهره ‌وری قبل از این که به ‌عنوان یک شاخص اقتصادی و یا عامل توسعه مطرح شود یک فرهنگ است. برای این که بهره‌ وری در یک جامعه پایگاهی پیدا کرده و ماندگار شود و در متن عقاید و سنت‌ های بومی ریشه بدواند، باید نه تنها به عنوان یک معیار اقتصادی صرف، بلکه به ‌عنوان یک اندیشه و تفکر قلمداد شود.

4- همیشه این باور وجود دارد که هر فرد در حالت عادی دارای استعداد‌ها، قابلیت‌ ها و ظرفیت ‌هایی از قبیل خلاقیت، نوع ‌آوری، ابتکار، اختراع، مدیریت، رشد و ترقی و هم چنین ویژگی‌ های خاصی می‌باشد که بر اثر پرورش و آموزش‌ های صحیح و مناسب می‌توان این استعدادها، قابلیت‌ ها و ظرفیت‌ ها را به مرحله ظهور رساند و موجب رشد و بهبود بهره ‌وری نیروی انسانی گردید. بنابراین از جمله مهم ترین ابزارهای رشد و بهبود بهره‌وری توجه به آموزش و پرورش هدفمند نیروی انسانی می‌باشد.

5- سعادت، خوشبختی و بهروزی هر ملتی وابسته به کار و تلاش همه اقشار جامعه می‌باشد و بهره ‌وری معیاری برای ارزیابی عملکرد این فعالیت ‌ها و تلاش‌ ها در بخش‌ های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌باشد. بر این اساس طبیعی است جوامعی که مردمی سخت‌کوش و فعال و تلاشگر دارند از بهره‌ وری بالایی برخوردار خواهند بود.

برای بهره ‌ور بودن، باید باور و اعتقاد داشته باشیم که امروز، بهتر از دیروز و فردا بهتر از امروز می‌توان عمل کرد و این مطلب همان فرمایش حضرت علی(ع) است که می‌فرماید؛ هر کسی دو روزش مثل هم باشد زیان دیده است، بر این اساس باید سعی و تلاش نمود که هر روزمان بهتر از دیروزمان باشد و این هم یک پیام بهره‌ وری است.