اقبال جهان اسلام به آثار دکتر شریعتی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان مرکزی؛ علی شریعتی اندیشمندی است که نه تنها در ایران بلکه در جهان اسلام نیز تأثیرات فکری و فرهنگی مهمی برجای گذاشته است. افغانستان، ترکیه و مصر از جمله کشورهایی هستند که از اندیشه شریعتی تأثیر پذیرفته اند. اگرچه تاثیرپذیری جهان اسلام از شریعتی در مقاطع مختلف با فراز و نشیب‌هایی مواجه بوده و شاید در مقاطعی به اندیشه شریعتی بیشتر اقبال شده و در مقاطعی کمتر، اما با این وجود می‌توان شریعتی را یکی از مهمترین متفکران جهان اسلام نام نهاد.

یکی از دلایلی که می‌توان به عنوان عامل اقبال مردم و نخبگان جهان اسلام به اندیشه شریعتی نام برد این است که جهان اسلام متأثر از جریانات چپ بود و این ادبیات نیز در شریعتی مشهود بود. لذا فضای حاکم بر کشورهای عربی و اسلامی در آن دوره، بخصوص نیمه دوم قرن بیستم، می‌تواند یکی از دلایل اقبال به اندیشه شریعتی باشد.

مروری بر اصول اندیشه‌ای دکتر علی شریعتی

دکتر علی شریعتی شخصیتی است که امروز نیز دیدگاه‌ها، آراء و اندیشه‌های او مورد بحث و بازخوانی قرار می‌گیرد. در دوران حیات وی نیز جلسات سخنرانی و کلاس‌های درس او محلی برای طرح مسائل و بحث‌های مختلف بود. از جهان‌بینی توحیدی، دیالکتیک توحیدی و فلسفه‌ی تاریخ که شریعتی براساس دین اسلام ارائه می‌دهد و از مجموع سخنرانی‌های وی می‌توان اصول اندیشه‌های او را درباره‌ انسان، جامعه و انقلاب استنباط نمود.

برترین آثار دکتر علی شریعتی

در ایران کسی نیست که نام دکتر علی شریعتی را نشنیده باشد. او یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان و متفکران قرن اخیر و مبارزان و فعالان سیاسی در زمان پهلوی بود. دکتر علی شریعتی در همان سال‌ها از نظریه‌پردازان اصلی انقلاب اسلامی ایران نیز بود. یکی از مهم‌ترین مواردی که در مورد دکتر علی شریعتی گفته می‌شود و بر شهرت وی نیز تأثیر بسزایی داشته است، نقدها و تحلیل‌های وی بود که پیرامون اوضاع دوره پهلوی بیان می‌شد.

هبوط

بی‌شک یکی از بهترین و تأثیرگذارترین کتاب‌های دکتر علی شریعتی هبوط است. هبوط یکی از مهم‌ترین آثار وی است که در آن از موضوعات فلسفی مذهبی مانند خلقت آدم و حوا و در مورد سرنوشت آن‌ها و بازگشت به زمین سخن می‌گوید. دیدگاه خاصی که دکتر شریعتی در این کتاب دارد در کنار متن ادبی و فلسفی گیرای او در هبوط، این کتاب را به یکی از بهترین کتاب‌های وی تبدیل کرده است. وی در ورای متون زیبا و جملات دلنشینی که در کتاب هبوط وجود دارد با ارائه تفکری خلاقانه توانسته استقبال مخاطبان را در دهه‌های اخیر نسبت به این کتاب داشته باشد.

فاطمه، فاطمه است

فاطمه فاطمه است، نام کتابی کوچک از دکتر علی شریعتی بوده که در حقیقت متنی است که از روی سخنرانی دکتر علی شریعی در سال ۱۳۴۹ نگارش شده است. کتاب فاطمه فاطمه است یکی از معروف‌ترین آثار شریعتی بوده و می‌توان گفت کتاب بین‌المللی این نویسنده است. کتاب فاطمه فاطمه است تاکنون به چندین زبان زنده دنیا ترجمه شده‌ است. این کتاب به بیان واقعی به ارائه توضیحات مهمی در مورد یک بانوی مسلمان و ویژگی‌ها و خصوصیات آن می‌پردازد. وی به مقایسه یک زن سنتی نسبت به زن متجدد و غرب‌گرا می‌پردازد و این نکته را بیان می کند که بانوان مسلمان و ایرانی همان بانوی فاطمی هستند.

او همچنین در مورد زندگی‌نامه و روحیات و افکار بانو فاطمه و اینکه چگونه وی در اوج سختی پرورش یافت، سخن می‌گوید. شریعتی در ادامه به مدح این بانوی بزرگ می‌پردازد که چگونه بانو فاطمه می‌تواند به معنای واقعی تعریف آزادی را در خود پنهان داشته باشد.

در قسمت‌های مختلف کتاب به نکات و جنبه‌های مختلف زندگی بانو فاطمه به عنوان بانویی که مونس و همراه پدر و همدم و استوار در کنار همسر و مهربان و الگو برای فرزندان خود بوده، اشاره شده است. ممکن است با خود فکر کنید که مواردی را درباره آن بانو می‌دانیم اما هیچ‌چیز را درک نکرده‌ایم. زنان ایرانی و مسلمان همیشه الگویشان بانو فاطمه بوده است. خواندن این کتاب زیبا را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

تاریخ تمدن

دکتر علی شریعتی یکی از نویسندگانی است که در زمینه‌های گوناگون و مختلفی به تألیف آثار پرداخته است. کتاب تاریخ تمدن یکی از کتاب‌های تاریخی فلسفی است که توسط دکتر علی شریعتی به نگارش درآمده است. کتاب تاریخ تمدن از نظر ادبیات و زیبایی یکی از کم مثال‌ترین آثار دکتر شریعتی است که در زمینه خلقت انسان و رسالتی که بر دوش یک انسان بنا شده، سخن می‌گوید. در جلد اول این کتاب دکتر علی شریعتی به بیان مسائل مهمی در زمینه پیدایش انسان بر روی کره خاکی و علت آفرینش اما از منظری جدید می‌پردازد. کتاب تاریخ تمدن در دو جلد موجود است.

کویر

یکی از مشهورترین کتاب‌های دکتر علی شریعتی کتاب کویر است. این کتاب شهرتی اسمی در میان فارسی زبانان ایران دارد و خیلی‌ها دکتر علی شریعتی را به دلیل نام این کتاب و مسائلی که در آن مطرح شده، می‌دانند. ویژگی‌هایی که کتاب کویر دکتر علی شریعتی دارد باعث شده تا این کتاب یکی از بنام‌ترین آثار وی باشد. همچنین تاکنون بارها توسط ناشران مختلف به‌ چاپ رسیده است.

دکتر شریعتی در مقدمه‌ کویر می‌نویسد: «وجودم تنها یک حرف است و زیستنم تنها گفتن همان یک حرف، اما بر سه‌گونه: سخن گفتن، معلمی کردن و نوشتن. آنچه تنها مردم می‌پسندند: سخن گفتن، آنچه هم من و هم مردم: معلمی کردن و آنچه خودم را راضی می‌کند و احساس می‌کنم که با آن نه کار که زندگی می‌کنم نوشتن».

کتاب کویر دکتر علی شریعتی نوشتاری است که حاصل خلوت و تنهایی ایشان است که با نگاهی ادبی و همچنین به دلیل فاش نمودن روحیات و عواطف خود به نگارش درآمده است. در حقیقت دکتر علی شریعتی این کتاب را نامه‌هایی به هیچ‌کس می‌نامد و به همین دلیل مخاطب آن می‌تواند هرکسی باشد. زمانی که مخاطب خاصی برای کتاب تعریف شود، همگان نمی‌توانند بهره‌مند گردند، اما این کتاب گنجینه‌ای ارزشمند برای تفکرات تنهایی یک انسان در هر گوشه از این کره خاکی است.

همانطور که از نام این کتاب پیداست دکتر شریعتی کویر را با الفاظی خاص و بسیار رازآلود بیان می‌کند و قصد دارد تا به خواننده این حس را القا کند که در حال بیانی رازی مگو است و می‌خواهد پرده از آن بردارد. این کتاب می‌تواند یک عنوان خوب برای همه افراد باشد.

خدا، انسان و عشق

دکتر علی شریعتی به دلیل جملات قصار، متن‌های ادبی کوتاه و جملات بسیار زیبا معروف است. بسیاری به دنبال منبعی هستند که بتوانند تمامی جملات و متن‌های کوتاه دکتر علی شریعتی را که معتبر است، به صورت یکجا داشته باشند. در کتاب خدا، انسان و عشق، بهترین جملات و متن‌های ادبی و قصار که دکتر علی شریعتی بیان نموده، جمع‌آوری شده و در قالب کتابی در اختیار شما قرار گرفته است.

کتاب های دکتر علی شریعتی در ایران و همچنین کشورهای خاورمیانه طرفداران بسیاری دارد. بی‌شک دکتر علی شریعتی را می‌توان یکی از اشخاص تأثیرگذار بر ادبیات فارسی در قرن اخیر دانست.

منبع: سیری در اندیشه‌های دکتر علی شریعتی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی