تدوین قوانین محکم اهدای جنین در مرکز درمان ناباروری جهاددانشگاهی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان مرکزی؛ دکتر علی اصغر غفاری زاده رییس جهاددانشگاهی استان مرکزی و مسوول فنی آزمایشگاه جنین شناسی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری جهاددانشگاهی در وبینار تخصصی چالش های افزایش جمعیت و ظرفیت های فقه در حوزه جنین شناسی با اشاره به مباحث جمعیتی، اظهارکرد: مقام معظم رهبری طی ۵ سال اخیر بر موضوع جمعیت بسیار تاکید داشته اند و این امر ضرورت و اهمیت مسئله جمعیت را نشان می دهد.

وی با بیان اینکه مهمترین عامل رشد و توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، جمعیت است، گفت: بسیاری از کشورها قبل از سال ۲۰۰۰ با مسئله جمعیت روبرو بودند و کشورهای اروپایی به نیروی کار کشورهای آسیایی نیاز داشتند ولی کسی انتظار نداشت که این امر عکس شود.

غفاری زاده تصریح کرد: امروز شرایط کشور به شکلی است که رشد جمعیت منفی است و هر روز جمعیت جوان رو به کاهش است و در آینده با معضل جامعه کهنسال روبرو خواهیم شد. این امر چالش های خاص خود را به همراه خواهد داشت و علاوه بر هزینه هایی که به کشور تحمیل می شود با چالش های حوزه اقتصادی و اشتغال نیز روبرو می شویم.

وی با اشاره به اینکه برای پیشگیری از منفی شدن نرخ باروری در کشور باید حداقل میزان این نرخ ۲.۱ باشد، افزود: اوج رشد جمعیت ایران در دهه ۶۰ ثبت شده است. در آن سال ها خانواده ها ۳ تا ۵ فرزند داشتند و حتی مسئله کنترل جمعیت در آن زمان مطرح شد ولی از سال ۱۳۶۵ نرخ باروری رو به کاهش رفت و در اوایل دهه ۸۰ این نرخ به صفر رسیده و این روزها در شرایط منفی قرار داریم.

رییس جهاد دانشگاهی استان مرکزی با اشاره به جایگاه استان مرکزی در کشور، تصریح کرد: میزان باروری در استان طی ۱۰ سال اخیر ۱.۶ بوده است که این رقم نسبت به میانگین کشور کمتر بوده و در زمره استان های کم زاد و ولد قرار گرفته ایم.

وی ماشینی شدن زندگی، مشکلات اقتصادی، عدم تمایل زوجین به فرزندآوری، افزایش سن ازدواج، عدم امنیت شغلی موجود در جامعه و ... را عامل نرخ پایین باروری در کشور دانست و گفت: از سال ۴۵ سن ازدواج در کشور افزایش یافته و این امر نرخ باروری را کاهش داده است، از طرفی میانگین فاصله بین تولد فرزندان به عنوان ناباروری ثانویه از دیگر دلایل عدم فرزندآوری به شمار می رود.

این جنین شناس با بیان اینکه افرادی که بین شش ماه تا یک سال پس از اقدام به باروری بدون ابزارهای پیشگیرانه صاحب فرزند نمی شوند دچار ناباروری هستند، افزود: میانگین ناباروری در جهان بین ۱۰ تا ۱۵ درصد است که این رقم در ایران براساس اعلام پژوهشکده ابن‌سینا در سال ۱۳۹۰، معادل ۲۰.۲ درصد است به این شکل که از هر ۵ زوج یک زوج نابارور هستند و به نظر می رسد که این رقم در استان مرکزی به ۲۵ درصد می رسد که زنگ خطری برای استان و کشور قلمداد می شود.

غفاری زاده سن، وزن زیاد و چاقی، مصرف دخانیات و مواد مخدر، تغذیه نامناسب، آلاینده های زیست محیطی، استرس، عوامل ژنتیکی،  مشکلات ساختاری و آناتومیکی و عفونت ها و بیماری ها را از عوامل موثر بر ناباروری دانست و گفت: درمان دارویی و مشاوره، روش های کمک های باروری و اهدا از جمله روش های درمان ناباروری هستند.

وی iui و ivf را روش های پیشرفته درمان ناباروری برشمرد و افزود: در مرحله اهدا که بدنبال اثربخش نبودن روش های کمک های باروری اجرایی می شود، اهدای جنین، تخمک و اسپرم انجام می گیرد یا از رحم جایگزین استفاده می شود. ولی اگر هر دو زوج توان باروری نداشته باشند از روش اهدای جنین استفاده می کنیم، اما اگر زوج مشکلی نداشت، اما تخمدان زوجه توان باروری نداشت، اهدای تخمک انجام می گیرد و اگر اسپرم و تخمک مشکلی نداشته باشد، اما رحم خانم توان نگهداری نداشته باشد از رحم جایگزین استفاده می شود.

مسوول فنی آزمایشگاه جنین شناسی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری جهاددانشگاهی استان در ادامه به مباحث شرعی در این روش ها اشاره کرد و گفت: ایران تنها کشور اسلامی است که بحث اهدا را قانونی می داند، اما در اهدا قوانینی وجود دارد که شامل محرمانگی اطلاعات طرفین، حقوق و تکلیف زوجین دریافت کننده، رابطه نسبی کودک ناشی از اهدا، حضانت و توارث، نسبت کودک متولد شده و ... می شود.

وی تاکید کرد: در بحث اهدای جنین با چالش های خاص و برخی موافقت ها و مخالفت ها مواجه هستیم، اما با توجه به نیاز جامعه، حاکم شرع به مسئله ورود می کند که در سال ۸۲، قانون اهدای جنین در مجلس تصویب شد و با استناد به موارد قانونی موضوع اهدای اسپرم و گامت نیز مشکلی ندارد، البته با وجود این موارد قانونی، در استان مجددا پیگیری های شرعی انجام گرفت تا مراجعه کنندگان تردید نداشته باشند.

غفاری زاده با بیان اینکه حتی اگر اهدای اسپرم انجام گیرد، قانونا؛ پدر نوزاد، همسر زنی است که جنین در بدن او پرورش یافته است، گفت: در بحث مادر نوزاد با چالش های خاصی روبرو نیستیم و طبق شرع، مادر فردی است که نوزاد را به دنیا می آرود.

رییس جهاددانشگاهی استان در پایان، بیان کرد: گاهی مواردی مطرح می شود که ممکن است مادر و پدر ژنتیکی به دنبال نوزاد متولد شده به واسطه اهدای تخمک، اسپرم و جنین و ... باشند و بر همین اساس در مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی قوانین بسیار محکمی تدوین شده است که مهمترین آن محرمانگی کامل اطلاعات اهدا کننده و دریافت کننده است و بر اساس قانون نیز مسئله پدر و مادر ژنتیکی در این موارد منتفی است چراکه افراد در ابتدای امر با رضایتمندی کامل اهدا را انجام داده اند.

منبع: ایسنا مرکزی