جهاددانشگاهی؛ الگوی مثال زدنی مدیریت انقلابی و جهادی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان مرکزی؛ در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا هنگام به وقوع پیوستن انقلاب فرهنگی، فضای دانشگاه ها هنوز آن طورکه باید با شرایط دوران بعد از انقلاب هماهنگ و هم سو نگشته بود. از این رو، امام خمینی(ره) فرمان انقلاب فرهنگی را صادر کردند. در پی صدور این فرمان، برای تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب فرهنگی و ضرورت ایجاد تحول در دانشگاه ها، ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شد.

در پی فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در ۳۳ خرداد ۱۳۵۹ خورشیدی، مبنی بر تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی، این ستاد در جلسه ۱۶ مرداد ۱۳۵۹ خورشیدی به منظور تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب فرهنگی، جهاددانشگاهی را به عنوان یک نهاد انقلابی و برخاسته از انقلاب فرهنگی تاسیس کرد. پس از تبدیل ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی، اساسنامه این نهاد در ۱۱ آذر ۱۳۶۵ خورشیدی مورد تجدیدنظر قرار گرفت و با حذف وظیفه مشارکت در مدیریت اداره دانشگاه ها و تاکید بر انجام فعالیت های فرهنگی و تحقیقاتی به منظور اسلامی شدن دانشگاه ها به تصویب رسید.

بار دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنایت به شرایط جدید دانشگاه ها در ۲۲ آبان ۱۳۶۹ خورشیدی، مصوبه ای را به تصویب رساند که در آن جهاددانشگاهی به عنوان پلی میان دانشگاه و بخش صنعتی، خدماتی کشور معرفی شود.  در این مصوبه ۲ وظیفه عمده انجام تحقیقات علمی و فعالیت های فرهنگی همچنان به عهده این نهاد قرار گرفت. بر مبنای این مصوبه اساسنامه جدید جهاددانشگاهی به این شرح به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.

 اهداف و وظایف جهاددانشگاهی

هدف از تشکیل جهاد دانشگاهی، گسترش‌ تحقیقات‌ و شکوفایی‌ استعدادهای‌ موجود در حوزه‌ تحقیق‌ به‌ خوداتکایی، توسعه‌ امور فرهنگی‌ از طریق‌ همکاری‌ حوزه‌ و دانشگاه‌ و سایر نهادهای‌ فرهنگی، گسترش‌ طرح‌های‌ کاربردی‌ و نیمه‌ صنعتی‌ از طریق‌ پیوند با مراکز علمی‌ـ تحقیقاتی‌ به‌ منظور به‌ کارگیری‌ نتایج‌ پژوهش‌ اعلام‌ شده‌ است.

جهاددانشگاهی همچنان که تاریخ گواهی می دهد، محصول مستقیم انقلاب اسلامی است و هدف آن، پیشرفت مراکز علمی و گسترش کمّی و کیفی تحقیقات در دانشگاه هاست. این نهاد با اعتقاد به این که تحقیقات، پشتوانه و اساس توسعه و رشد فناوری ملی است، گسترش تحقیقات و شکوفایی استعدادها را در سطح جامعه، در سرلوحه برنامه های خود قرار داده است.

حضرت امام خمینی(ره) در این باره می فرماید: «مهم ترین عامل در کسب خودکفایی و بازسازی، توسعه مراکز علمی و تحقیقاتی، و تمرکز و هدایت امکانات و تشویق کامل و همه جانبه مخترعین و مکتشفین و نیروهای متعهد و متخصص است که شهامت مبارزه با جهل را دارند و از لاک نگرش انحصاری علم به شرق و غرب درآمده و نشان داده اند که می توانند کشور را روی پای خود نگه دارند.

مقام معظم رهبری در مورد ماهیت و عملکرد جهاددانشگاهی فرموده اند: «مجموعه شما [جهاد دانشگاهی] یک حرفی زد که بحمداللّه این حرف، امروز تقریبا در کشور ثابت شده است. جهاددانشگاهی از اول خواست بگوید که نیروهای مؤمن، حزب اللهی، انقلابی و کمر بستگان انقلاب آن چنان که دشمن می خواهد وانمود کند، عبارت نیستند از یک عده مردمی که از دانش، معرفت، تخصص و تجربه تهی هستند.
 

جهاددانشگاهی استان مرکزی

جهاددانشگاهی استان مرکزی 20 آبان 1359 فعالیت خود را به صورت رسمی در دانشگاه عالی علوم اراک آغاز کرد و هم اکنون پس از گذشت بیش از 40 سال، این نهاد با فعالیت در حوزه های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، اشتغال دانش آموختگان، پشتیبانی و مرکز رشد واحدهای فناور محلات و  نیم ور و ... به عنوان یکی از جامع ترین واحدهای جهاد دانشگاهی در سطح کشور مطرح است.

دکتر علی اصغر غفاری زاده رییس جهاد دانشگاهی استان مرکزی گفت: جهاد دانشگاهی استان مرکزی درصدد است که در آینده ظرفیت های خود را به خوبی نمایش دهد و جایگاه واقعی خود را به دست آورد تا در تصمیم گیری های استان دخیل باشد.

وی گفت: در حال حاضر جهاد دانشگاهی در قسمت های پاراکلینیکی و تربیت تکنسین مورد نیاز در این حوزه، عملکرد موفقی را از خود نشان داده است به طوری که برای اولین بار در استان آموزش بهیاران انجام گرفت و بیش از ۸۰ درصد این نیروها جذب بازار کار شدند، اما رویکرد جدید این است که به سمت آموزش های تخصصی و فوق تخصصی و بازآموزی پزشکی عمومی و تخصصی حرکت کنیم. در واقع نگاهی متفاوت نسبت به بازآموزی داریم و تلاش می شود که دوره های بازآموزی خاص با توجه به نیاز پزشکان ارائه شود.

وی با تاکید بر اینکه تبدیل شدن جهاددانشگاهی به یک مجموعه شتابدهنده در استان هدف اصلی ماست، افزود: هدف این است که جهاد دانشگاهی به شاخص و ملاکی برای شتابدهندگی در استان بدل شود که در این راستا ارتباطاتی با پارک علم و فناوری استان ایجاد شده است. در حال حاضر مرکز منش در سه حوزه فناوری، صنایع خلاق فرهنگی و سلامت فعال است و امیدواریم وارد حوزه های دیگر شویم.

رییس جهاد دانشگاهی استان گفت: جهاد دانشگاهی در کشور در واقع یک زنجیره واحد است و اعتقاد دارد که برای اجرای برخی برنامه ها می توان از ظرفیت دیگر واحدهای جهاددانشگاهی کشور استفاده کرد، بر همین اساس در پی راه اندازی دفتر پژوهشکده محیط زیست گیلان در استان مرکزی هستیم تا از پتانسیل گیلان برای پیشبرد اهداف زیست محیطی استان بهره برداری شود و مسوولان امر باید حمایت ویژه ای از این مهم داشته باشند.

وی با بیان اینکه باید از حالت خدماتی خارج شده و فعالیت های کاربردی داشته باشیم، اظهارکرد: جهاددانشگاهی به دنبال انجام کارهایی است که تاکنون مجموعه یا افراد دیگر توانایی انجام آن را نداشته اند، بر همین اساس با توجه به شناسایی مشکلات و ارزیابی پتانسیل ها، تیم های کارشناسی تشکیل شده است تا برنامه ریزی درستی برای دستیابی به اهداف صورت گیرد.
 

ولی‌اله بیاتی نماینده مردم تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس شورای اسلامی گفت: بسیاری از گره های کشور به همت متخصصین و دانش آموختگان فعال در این نهاد انقلابی با روحیه جهادی و انقلابی باز شده است و ضرورت دارد تا دولت آینده در خصوص کمبودها و نیازهای کشور به ویژه در حوزه زیرساختی آموزشی و تحقیقاتی از ظرفیت این نهاد بهره برده و برای پرکردن این خلاءها از جهاددانشگاهی کمک بگیرد.
 
وی افزود: جهاددانشگاهی کارکردی مانند جهادسازندگی در کشور دارد و ماموریت آن برطرف کردن خلاءهای کشور در حوزه های آموزشی و تحقیقاتی است که خوشبختانه کارنامه قابل قبولی در این حوزه ها از خود برجای گذاشته است.

بیاتی بیان کرد: متاسفانه شرایط جامعه به گونه‌ای است که از ظرفیت‌های این نهاد در حوزه پژوهشی، تحقیقاتی، آموزشی و درمانی به خوبی استفاده نمی‌شود، در حالی که جهاددانشگاهی در حوزه وظایف خود بویژه در ناباروری و سلول‌های بنیادی و رویان به خوبی عمل کرده است.

نماینده مردم تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس تصریح کرد: جهاددانشگاهی با فعالیت در حوزه ناباروری توانسته است در حوزه بارور کردن زوجین خدمات ارزنده‌ای ارائه دهد و مشکلات افراد در این زمینه را برطرف کند.

بیاتی افزود: متاسفانه رویکرد پژوهشی و تحقیقاتی در دانشگاه ها کمرنگ شده است و به نظر می‌رسد تقویت فعالیت جهاددانشگاهی در حوزه تحقیقاتی و پژوهشی و تجاری سازی علوم می‌تواند پشتوانه مطمئن و پایداری برای دانشگاه های کشور باشد.
 

دکتر محمدرضا ناظری فرماندار محلات اظهارکرد: نبود ارتباط موثر بین دانشگاه و صنعت یکی از خلاء‌های مهم موجود بین جوامع دانشگاهی و حوزه صنعت است و نتوانسته ایم آن طور که باید و شاید دانشجوی مهارت محور تربیت کرده و تحویل کشور دهیم.

وی از جهاددانشگاهی به عنوان حلقه اتصال بین دانشگاه و صنعت یاد کرد و افزود: جهاددانشگاهی در طول سال‌ها فعالیت خود توانسته با کار جهادی و عملیاتی فارغ‌التحصیلان و دانش آموختگان دانشگاهی را به میدان کار و عمل و فضای کسب و کار و اشتغال متصل کند تا بتواند علم و دانشی که آموخته است را در مسیر ایجاد اشتغال و رونق کسب و کار پیاده‌سازی کند که این رویه نشان از آینده نگری این نهاد انقلابی برای کاربردی کردن علم و دانش دارد.

فرماندار محلات گفت: دولت آینده باید به جای افزایش مراکز دانشگاهی به دنبال افزایش شرکت‌های دانش بنیان، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد باشد و از ظرفیت جهاددانشگاهی به عنوان یک نهاد برخوردار از پتانسیل‌های تحقیقاتی، آموزشی، پژوهشی و ... برای فعالیت در این مجموعه‌ها بهره گیری کند.

محسن مرادی معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی استان مرکزی گفت: بهتر است شورای عالی انقلاب فرهنگی به این مهم توجه کند که جهاددانشگاهی در نقشه جامع علمی کشور چه جایگاه و چه وظیفه ای دارد و در نهایت با مشخص کردن یک ماموریت مشخص برای این نهاد، جهاد دانشگاهی موظف به حرکت در مسیر این ماموریت شود که این یک برد دو طرفه برای کشور است.
 
وی اظهارکرد: جهاد دانشگاهی یک نهاد برگرفته از بطن انقلاب اسلامی است و همین رویش از دل انقلاب اسلامی مهمترین ویژگی برای این نهاد محسوب می‌شود، در واقع این نهاد به منظور رفع مشکلات بر زمین مانده و ارائه خدمات ایجاد شده است.

مرادی با اشاره به اینکه جهاددانشگاهی یک نهاد عمومی و غیردولتی است، افزود: همین ماهیت سبب چابکی و تسریع در ارائه خدمات این نهاد شده است و به عنوان یک نهاد دانش بنیان مسائل مختلف را بر مبنای علم و دانش طرح و بررسی می‌کند.

معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان مرکزی با تاکید بر نقش جهاد دانشگاهی در رفع سریع‌تر مسائل و مشکلات نسبت به سایر نهادها تصریح کرد: این نقش آفرینی قابل مقایسه با نقش آفرینی هیچ دستگاه دیگری نیست چراکه این نهاد غیردولتی است و از سوی دیگر، از استعداد نخبگان جوان استفاده می‌کند و در نهایت، ویژگی انقلابی بودن این مجموعه در به ثمر رسیدن این فعالیت ها و رفع مسائل و مشکلات تاثیر بسزایی دارد.

مجتبی غلامی معاون فرهنگی جهاددانشگاهی استان مرکزی تصریح کرد: بیش از 40 سال پیش جهاد دانشگاهی با دیدگاهی نو به مبانی فرهنگی فعالیت خود را آغاز کرد و خوشبختانه در طول مسیر با فراز و فرودهایی که داشته است در بخش‌های مختلف منشأ اثر و برکت بوده است. وجود جهاددانشگاهی در سطح کشور زمینه استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود را فراهم کرد و به همگان آموخت که در سایه کار جهادی می‌توان فعل ما می‌توانیم را صرف کرد.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب در فرمایشات خود به کرّات در خصوص نقش اثرگذار جهاد دنشگاهی در حوزه های مختلف بیاناتی فرمودند که فرمایشات معظم له فصل الخطاب برای همه ماست. ما سرباز انقلاب و اسلامیم و برای رسیدن به اهداف از سد تمام موانع عبور خواهیم کرد.
 

علی‌عباس رئیس‌محمدی معاون پشتیبانی جهاد دانشگاهی استان مرکزی اظهارکرد: جهاد دانشگاهی از اولین ثمرات انقلاب اسلامی است که بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب به بار نشست و هر روز ثمرات و نتایج و فواید خوبی را از فعالیت های خود نشان داد و به طور کلی به نماد استفاده بهینه از امکانات، صرفه جویی و استفاده مفید از وقت تبدیل شد به گونه ای که در کوتاه ترین زمان بزرگترین خروجی ها را ارائه کرد و برای جهت دهی به فعالیت های پژوهشی خود، به صورت ساختارمند فعالیت کرد.

وی تصریح کرد: جهاددانشگاهی از ابتدای تشکیل خود در مسیر اقتصاد دانش بنیان قدم برداشته و مصداق‌ های بسیار زیادی در این رابطه وجود دارد که نشان می دهد این نهاد با اتکا به توان داخلی و خودباوری و بکارگیری نیروهای جوان و استفاده حداکثری از ظرفیت های موجود، توانسته تجربیات موفقی را در این سال ها رقم بزند.